مقایس? تطبیقی قوانین شرافت علمی نظام آموزش عالی ایران با دانشگاههای منتخب بریتانیا و آمریکا

چکیده زمینه: بسیاری از دانشگاه های معتبر جهان برای جلوگیری از عدم صداقت علمی قوانینی را وضع کرده اند. با این وجود، در نظام آموزش عالی ایران هنوز قوانین جامعی برای جلوگیری از عدم صداقت علمی تدوین نشده است. پژوهش حاضر با هدف مقایسه ی قوانین شرافت علمی دانشگاه های آمریکا و بریتانیا، به منظور فراهم کردن زمینه برای تدوین قوانین شرافت علمی نظام آموزش عالی ایران انجام گرفته است. روش: پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و بر اساس جمع آوری اطلاعات یک مطالعه ی توصیفی تطبیقی است. جامعه ی آماری این پژوهش شامل تمامی دانشگاه های آمریکا، بریتانیا و ایران بوده است. از هر کشور چهار دانشگاه با استفاده از نمونه گیری هدف دار به عنوان نمونه انتخاب شد. برای تجزیه و تحلیل داده های پژوهش از روش جرج بردی استفاده شده است. یافته ها: داده های پژوهش بر اساس مولفه های اصلی قوانین شرافت علمی (تاریخ شروع؛ تعریف و مصادیق انواع عدم صداقت علمی؛ اهداف قوانین شرافت علمی؛ مسئولیت اجرای قوانین؛ ساختار کمیته های قوانین شرافت؛ اخذ تعهدنامه؛ قلمرو قضایی اجرای قوانین؛ روند رسیدگی به موارد نقض قوانین شرافت و مجازات های رفتارهای عدم صداقت علمی) مورد مقایسه قرار گرفت و تفاوت ها و تشابهات مقوله-های اصلی قوانین شرافت در دانشگاه های مورد مطالعه مشخص شد. نتیجه گیری: براساس یافته های پژوهش می توان نتیجه گرفت که اولین گام برای جلوگیری از عدم صداقت علمی و درونی کردن کمال و شرافت علمی در دانشگاه ها، تدوین قوانین و یا منشور شرافت علمی است. بنابراین دانشگاه های کشور لازم است قوانین و سیاست های مشخصی را برای نهادینه کردن کمال دانشگاهی و ارزش نهادن به آن و همچنین برای جلوگیری از رفتار عدم صداقت علمی تدوین کنند. بر مبنای یافته های پژوهش پیشنهاداتی برای تدوین سند قوانی شرافت دانشگاهی ایران و درونی کردن این قوانین و کمال دانشگاهی در دانشگاه های کشور ارائه شده است.